گفت و گو با علی‌اکبر خادم مدیرعامل شرکت گسترش سرمایه‌گذاری ایرانیان
- در خصوص شرایط بازار در ۲ هفته گدشته نظرتان را بیان فرمایید
در هفته گذشته، تمامی بازارها تحت تاثیر افزایش تنشها در منطقه و ریسکهای سیاسی بودهاند. سرمایه‌گذاران نگران افزایش دامنه جنگ به ایران هستند و به وضوح می‌توان از رفتارهای بازارهای مالی در هفته گذشته به این مسئله پی برد. خوشبختانه با تغییراتی که در دولت اتفاق افتاد و با روی کار آمدن تیم اقتصادی جدید، به وضوح می‌توان تغییر نگاه حاکمیت به بازار سرمایه را مشاهده کرد. اقدامات انجام شده در همین مدت کوتاه نشان از قصد دولت برای بازگرداندن اعتماد از دست رفته سهامداران به بازار سرمایه و رونق این بازار در اقتصاد کشور دارد. ولی متاسفانه افزایش تنشها در منطقه حداقل در کوتاه مدت اثر این تغییرات را خنثی کرده است. شاخص کل حدود 50 هزار واحد (2 درصد) افت داشت و به عدد 2،065،760 واحد رسید. همچنین شاخص هموزن که در آن تاثیر سهم‌های کوچک بیشتر است نیز حدود 16 هزار واحد ( 2 درصد ) ریزش را تجربه کرد که نشان از آن دارد که هم سهم‌های شاخصساز (با ارزش بازار بالا) و هم سهم‌های کوچک به یک اندازه افت کردهاند. ارزش معاملات در مجموع به 11 همت رسید که هنوز نشان از ادامه رکود در بازار را دارد. حدود 1 همت خروج پول حقیقی از بازار سهام را داشته‌ایم، در عوض شاهد ورود پول حقیقی به ارزش 2/1 و 7/1 همت به ترتیب در صندوقهای درآمد ثابت و کالایی مبتنی بر طلا بوده‌ایم. علت این‌گونه رفتار سهامداران حقیقی افزایش ریسک سیستماتیک ناشی از افزایش تنشها در منطقه است که داراییهای امن مانند طلا را به داراییهای ریسکی‌تر مثل سهام ترجیح میدهند. اگر یک سال گذشته بعد از واقع 7 اکتبر را مشاهده بفرمایید بیشترین بازدهی برای دارایی مبتنی بر طلا بوده است. ریسکهای ناشی از جنگ در منطقه خاورمیانه نه تنها بر اقتصاد ایران بلکه بر جهان نیز موثر بوده است که تاثیر آن را بر قیمت جهانی انس طلا می‌توان مشاهده نمود. همچنین شاهد رشد دلار سامانه نیما هم در هفتههای اخیر بوده‌ایم که به حدود 48،400 تومان رسیده است. از این رو قیمت اغلب محصولات شرکتهای بزرگ بورسی بر اساس دلار نیما تعیین می‌شود کاهش فاصله بین دلار نیما و بازار آزاد باعث تاثیر مثبت بر بازار سرمایه خواهد داشت.
- ارزیابی شما از عملکرد دکتر صیدی در مدت کوتاه ریاستشان در سازمان بورس چیست؟ به نظر شما ریاست جدید سازمان بورس چه سیاست‌هایی را برای بهبود وضعیت بازار سرمایه، می‌بایست در الویت قرار دهد؟
به نظر بنده در شرایط کنونی، نمیتوان درباره عملکرد ریاست جدید سازمان قضاوتی انجام داد. آن‌چنان ریسکهای سیستماتیک بازار افزایش یافته که در کوتاه مدت هیچ سیاستی توان برگرداندن اعتماد به سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه را نخواهد داشت. البته این شرایط موقتی است و دوباره بازار به شرایط قبل برمیگردد. از طرفی هنوز هیئت مدیره سازمان بورس تغییر نکرده‌است و با انجام تغییرات در سطح هیئت مدیره، دست ریاست جدید برای پیشبرد اهداف بازتر خواهد شد. در حال حاضر مهمترین اقدام دولت برای حمایت از بازار، میتواند تزریق منابع به منظور جمع‌آوری صفهای فروش باشد. تشکیل صفهای فروش به طور گسترده در صورت جمع نشدن، باعث سرایت به کل بازار و عامل ترس در بازار می‌شود. از اقدامات خوب دیگری که سازمان قصد انجام آن را دارد، بحث بیمه کردن سهم‌ها است. البته تاکنون روی سهام محدودی این قضیه صورت میگیرد ولی ادامه این روند، باعث بازگشت اعتماد به بازار می‌شود. اقدام مثبت دیگری که در دوره دکتر صیدی مشاهده گردید، کاهش دامنه نوسان در زمانی که بازار تحت تاثیر ریسکهای سیاسی قرار گرفت. برای مثال در دوره دکتر عشقی بعد از ترور شهید هنیه دامنه نوسان کاهش نیافت و بعد از چند روز تازه به محدود کردن دامنه نوسان اقدام کردند ولی در دوره دکتر صیدی درست بعد از ترور شهید نصرالله به سرعت دامنه نوسان کاهش و بعد از کاهش تنشها دامنه نوسان افزایش یافت. در مواقع بحران سرعت تصمیمات اهمیت بالایی دارد و اگر در زمان وقوع حوادث اقدامات لازم انجام نگیرد، تاثیرات مثبت آن کاهش مییابد. البته به شخصه با دستکاری در بازار مخالف هستم ولی چون بازار ما عمق کافی را ندارد، در بعضی مواقع چنین اقداماتی لازم است.
- لطفا درباره وضعیت کنونی شرکت گسترش سرمایه‌گذاری ایرانیان (وگستر) نیز توضیحاتی دهید.
با توجه به آنکه شرکت بورسی است و اهم اخبار شرکت در سامانه کدال افشاء می‌شود، بنده اطلاعات خارج از موارد افشاء شده را از لحاظ اخلاقی و برای حفظ منافع سهامداران، نمیتوانم بیان کنم. اما مهمترین رویدادی که اخیرا برای شرکت رخ داده و در سامانه کدال نیز افشا گردیده مربوط به پرونده حقوقی تعزیرات شرکت درباره واردات شکر است که در سالهای گذشته رخ داده و باعث خسارت 30 میلیارد تومانی به شرکت شده است. ما شکایتی در این زمینه بر علیه مسببین آن که هیئت مدیره وقت شرکت بودند انجام داده‌ایم. الحمدالله با توجه به آرا صادره جریان امور به نفع شرکت در حال انجام است. امیدواریم بتوانیم رای مثبت دادگاه را بدست آورده و خسارت وارده به شرکت جبران گردد. مورد با اهمیت دیگر بحث افزایش سرمایه شرکت است که قصد بر افزایش سرمایه به میزان 500 درصد بود که مجوز آن نیز از سازمان گرفته شد ولی با توجه به اختلافاتی که میان سهامداران عمده شرکت یعنی گروه سلیم و توسن وجود داشت، نهایتا مورد تصویب مجمع قرار نگرفت. البته با بررسیهایی که داشتیم و وفاق شکل گرفته میان سهامداران شرکت، هیئت مدیره به این جمع بندی رسیده که اگر شرایط بازار سرمایه مناسب باشد باید تزریق منابع به شرکت صورت بگیرد و با تزریق منابع جدید امکان اصلاح پرتفو شرکت به صورت بهینه فراهم گردد. در صورتی که شرایط بازار بهبود یابد، این مهم انشالله تا پایان سال انجام می گردد.
- در صحبت‌هایتان چندین بار به اهمیت و تاثیر وقایع منطقه بر اقتصاد ایران اشاره کردید. به نظر شما سرنوشت منطقه و جنگ به چه سمت و سویی خواهد رفت؟
البته بنده در این زمینه کارشناس نیستم و بهتر است کارشناسان مربوطه در این باره نظر دهند. ولی تحلیل شخصی بنده این است که رژیم صهیونیستی تا انتخابات آمریکا به حملات خود ادامه خواهد داد ولی بعد از انتخابات، بسته به آنکه چه شخصی بر کرسی ریاست جمهوری ایالات متحده خواهد نشست، سرنوشت جنگ تغییر خواهد کرد. استنباط بنده این است که در صورت پیروزی ترامپ در انتخابات و با توجه به عملکرد دوره ریاست جمهوری او ، رویکرد آن کنترل تنش و وارد نکردن آمریکا به جنگ خواهد بود و بیشتر تمرکز خود را روی اقتصاد و مهار چین خواهد گذاشت. البته بیانات اخیر او مبنی بر اینکه راهی که نتانیاهو میرود درست است و اگر به حرفهای بایدن گوش می‌داد به این موفقیتها در عرصه جنگ دست نمییافت، خلاف نظر بنده نیست ولی با این وجود باز استنباط من این است این صحبتها بیشتر مصرف انتخاباتی دارد.